گفتگوى کامران پایدار با یکی از کارگران کارخانه پولیران تهران

کامران پایدار: سلام خسته نباشید. از اینکه وقتتان را در اختیارم گذاشته اید متشکرم. از خودت بگو چند سال سابق کار داری، وضعیت استخدامت چیست؟
کارگر پولیران: سابقه کارم زیاد است. 12 سالی میشه در کارخانه های جاده آبعلی تهران کار می کنم. هیچگاه مرا استخدام رسمی نکردند. همه اش در حالت آزمایشی، قراردادی و روز مزد کار کرده ام. البته بیشترین سوابق کاری ام در 3 کارخانه و تولیدی پولیران، تولیدی پداش و کارخانه پایش گستر بوده است و هم اکنون در کارخانه پولیران مشغول به کارم. با همسر و 2 فرزندم 4 نفر می شیم در همین اطراف در محله خاک سفید٬ که یکی از محلات کارگر نشین تهران است٬ یک آپارتما ن 40 متری با کلی دردسر اجاره کرده ام. 7 میلیون تومان پیش و ماهی 100هزار تومان کرایه که با هزینه آب و برق و گاز به 120هزار تومان هم می رسه.
کامران پایدار: کارخانه پولیران در کجا واقع شده، تولیداتش چیست٬ چند نفر کارگر داره٬  وضعیت استخدام چگونه است؟
کارگر پولیران: کارخانه پولیران در جاده آبعلی در شرق تهران است. همان جایی که انواع کارخانه های ریز و درشت در آنجا مثل قارچ از زمین سبز شده اند. تولیدش انواع لوله های پلیکا و شیر آلات پلاستیکی پیشرفته است. مقداری از تولیداتش به کشورهای حوزه خلیج هم صادر می شود. در اینجا بیش از 400 نفر کارگر مشغول به کارند. همه آنها بصورت قراردادی و آزمایشی کار می کنند. ساعت کار در اینجا 2 شیفت است٬ 7 صبح تا 7 شب و 7 شب تا 7 صبح.
کامران پایدار: از کارگران آزمایشی بگو٬ این دیگر چه صیغه ای است٬ یعنی چه؟
کارگر پولیران: ببینید خواست همه کارگرها اینه که رسمی باشند تا حق و حقوقشون بیشتر رعایت بشه. بیمه باشند، بازنشستگی داشته باشند، مرخصی و ساعت کارشون معلوم باشه، جرات اعتصاب و اعتراض داشته باشند و... در استخدام قراردادی این شرایط نیست. حالا ببین چکار کرده اند؛ کارفرماها و کارخانه دارها از بیکاری و فقر شدید کارگران سو استفاده می کنند و کار گر جویای کار و مثلا به مدت 3 ماه آزمایشی استخدام می کنند. در این مدت حتی کمتر از نصف دستمزد کارگران قراردادی را به او می پردازند. ساعت کارش در شبانه روز معلوم نیست، مرخصی و تعطیلات وجود ندارد. در ضمن کارگران آزمایشی را به کارهای بسیار سخت و خطرناک مجبور می کنند.
کامران پایدار: چرا این کارگران استخدام آزمایشی رو قبول می کنند، چه کارهای خطرناکی به این کارگران محول می شود؟
کارگر پولیران : برای زنده ماندن، برای یک لقمه نان، بخاطر شیر خشک بچه هایشان، بخاطر اجاره خونه٬ تا زن و بچه اش کنار خیابان نخوابند. و بخاطر هزار درد و مشکل دیگه، انجام کارهای خطرناک مثل جوشکاری آرگون و...
کامران پایدار: جوش آرگون چیه و برای کارگر چه ضرر و خطراتی داره؟
کارگر پولیران: تا کار نکرده باشی نمیدانی. جوش آرگون جوش بسیار ظریفی است با قدرت نگهدارندگی بسیار بالا که به آسانی دیده نمی شه. از این جوش برای درز گیری محصولات فلزی  و تانکرها استفاده می شه. تا جایی که من خبر دارم طبق قانون کار خودشان هر کارگر بخاطر خطرات این کار فقط باید روزی یکساعت جوش آرگون بزنه. تازه باید اتاق کارش جدا باشه و تجیزات ایمنی هم برای کارگر باشه که نیست. در کارخانه های ما٬ در کارخانه های پداش و پایش گستر که خودم سالها در آنجاها کار کرده ام٬ هر کارگر جوشکار در روز بیش از 15 ساعت هم جوش میزنه٬ بدون هیچ امکانات ایمنی برای کارگر! خوب خودتان قضاوت کنید٬ چه کسی بهتر از کارگر آزمایشی اولا از خطرات کار بی اطلاعه٬ دوما بخاطر آنکه در سر کار نگهش دارن به آسانی قبول می کنه؟ سوما پس از چند ماه که دیگه جسم و روان کارگر مختل شد و دیگر توانایی کار هم نداشت٬ کارفرما دیگه به همین راحتی که "دیگه از فردا نیا"٬ اونو اخراج می کنه! بی هیچ حق و حقوق و خسارتی! جوش آرگون بشدت توان و دید چشمها رو از بین می بره، سرطان زاست، باعث عقیم شدن آدم می شه، پوست بدن و اعصاب و روان آدمو از کار می اندازه. کارگری که مدت طولانی جوش آرگون می زنه قیافه رنجور و ناتوانش از دور پیداست و دیگر حتی کارفرماها این کارگران رو بکار نمی گیرند. چون دیگه این کارگران بدرد کار نمی خورن.
کامران پایدار: از سختی و خطرات کار گفتی. کارگرانی که بر اثر سختی و فشار کار دچار صدمه و نقص عضو می شن آخرشون چی می شه، کارشون به کجا می کشه؟
کارگر پولیران: خوب دیگه این کاملا روشنه. اگه کارگر آزمایشی باشه که معلومه٬ اگه براش اتفاقی بیافته از همون لحظه دیگه اخراجه. چون دیگه بدرد کار نمی خوره، توان کار هم نداره. کارفرما هم هیچ مسئولیت و تعهدی نسبت به او نداره. می ره به امید خدا و توی این دنیای دراندشت گم و فراموش می شه. دیگه نه کسی او رو می بینه نه از سرگذشت او و خانواده اش خبری داره. بیشترین سوانح کاری که خودم دیده ام در کارخانه پداش و پایش گستر بوده. این دو کارخانه کارشان تولید محافظ وسایل برقی و الکترونیکی است. کارخانه پداش فقط 60 نفر کارگر داره. در اینجا باور کنید بطور متوسط در طول ماه یک کارگر دست یا انگشتانش بر اثر کار با دستگاههای پرس یا برش و یا قالب گیری قطع می شه. به همین آسانی که من میگم! کارخانه پایش گستر که آنجا هم 200 نفر کارگر کار میکنند٬ اوضاع همینه که گفتم. جالبه در همان لحظه ای که کارگر صدمه دیده٬ دست یا انگشتش قطع شده٬ کارفرما و صاحب کارخانه موذیانه و با زیرکی گزارشی کتبی می نویسند که مثلا اتفاقی که برای کارگر پیش آمده بر اثر "بیدقتی و بی احتیاطی خود کارگر بوده" و ربطی به شرایط کار و کارفرما نداره و از این مزخرفات. بعد بلافاصله این نوشته رو به تعدادی از کارگرای محافظه کار و ترسو میدن تا امضا کنند. بعد از این جنایت این گزارش را برای اداره کار میفرستند. اداره کار هم که از خودشونه٬ بازرسی برای بررسی اوضاع به کارخانه می فرسته. بازرس تا پاش به کارخانه نرسیده کارفرما و صاحب کارخانه با پول اونو می خرن. همه چی بخوبی و خوشی تمام میشه! کارفرما با سیاست و حقه بازی٬ مصلحتی یکی دو ماهی کارگر نقص عضو شده رو سر کار نگه می داره تا صداش در نیاد. بعد یواشکی اونو بیرونش می کنن و همانطوریکه گفتم کارگر بیچاره با تن رنجور و ناتوان، روح و روانی آشفته و پریشان، با جیب خالی٬ و اینبار کارش را هم از دست داده در شهر دراندشت خدا رها و گم می شه!
کامران پایدار: وضع دستمزدها چطوره، ساعات اضافه کاری وسرویس بهداشتی و امکانات غذا خوری چطوره؟
کارگر پولیران: اینا دیگه خیلی روشنه. هر بچه ای هم میدونه پایه حقوق ما کارگران حدود 190000 تومانه. با کلی اضافه کاری و بدبختی شاید 250 تا 300 تومان بشه. در کارخانه پایش گستر که 200 نفر کارگر داره هر 5 یا 6 ماه یکبار حقوق میدن. همین الان کارگرای این کارخونه دستمزد اسفند سال 86 را هم نگرفته اند! خودتون قضاوت کنید کارگری که 5 یا 6 ماه دستمزد ناچیزشو با هزار مصیبت می گیره٬ تو این جهنم زندگی که برامون درست کردن٬  تکلیفش چیه؟ آخه من نمی دونم مگه کارگر آدم نیس؟ زن و بچه نداره، مسکن نمی خواد، بهداشت و درمان و مدرسه  نمی خواد؟ همین قدر میدونم ما کارگران برده و اسیر دست یک مشت عوضی مفت خور و دزد آدم کش شده ایم تا این حکومت و این پولدارا باشن وضع ما از این بدترم می شه! در کارخانه پولیران دستمزد کارگران رو بموقع میدن اما شدت و فشار کار وحشتناکه. در اینجا با فحش و کلمات رکیک کارگران رو مورد خطاب قرار میدن، اضافه کارى اجباریه، خبری از مرخصی و تعطیلات هم نیست، هر قسمت کارفرمای خودشو داره. اگر در طول روز یک کارگر دو سه بار بیشر دستشویی بره کارفرما یادداشت می کنه. در پایان ماه همه اینارو حساب می کنن و بابت آن از حقوق کارگر کسر میشه! در اینجا کارگران ساعتی برای صرف نهار ندارند. باید همینطور در حالت ایستاده و نیمه مشغول به کار سرپایی غدایی را که از خانه با خود آورده اند بخورند. و... این است زندگی ما کارگران! در یک طبقه بالاتر  جهنمی که جمهوری اسلامی و سرمایه داران برایمان درست کرده اند!

15/1/87